Wprowadzenie do wystawy

Wystawa to 21 plansz tematycznych dotyczących zarówno historii emigracji jak i współczesnych kontaktów potomków emigrantów z dzisiejszą Polską, a szczególnie ze Śląskiem. Pokazujemy swoisty „most teksańsko-śląski”, który funkcjonuje dzięki wizytom różnych grup z Teksasu w Polsce oraz odwrotnie, dzięki wyprawom grup z Polski do USA. Ponadto do dyspozycji zwiedzających są dwie nowoczesne kolumny audiowizualne, z ekranami dotykowymi, które prezentują wywiady i nagrania. 

Możemy posłuchać wypowiedzi m.in. Ojca Świętego Jana Pawła II, premiera Jerzego Buzka, arcybiskupa Alfonsa Nossola, biskupa Jana Wieczorka, prof. Doroty Simonides, senator Marii Pańczyk-Pozdziej, prof. Jana Miodka oraz wielu innych osobistości. Niezwykłe wrażenie pozostawiają na zwiedzających archiwalne nagrania, w dobrej jakości, dokonane w Teksasie w roku 1963 przez dziennikarzy radia Wolna Europa. Na wystawie, w trzech przeszklonych gablotach prezentujemy również eksponaty, przedmioty codziennego użytku i inne dostarczone przez rodziny z Teksasu. Nie brakuje również niespodzianki. Prezentowana jest literatura, która w ostatnich dziesięcioleciach zajmowała się tematem emigracji ze Śląska do Ameryki. Poniżej oraz w innych działach na niniejszej stronie internetowej znajdziecie Państwo wybrane elementy i materiały z tematyki związanej z wystawą.

Listy zza oceanu

Organizacją wyjazdów do Teksasu zajmowali się tzw. agenci emigracyjni. Jednym z nich był kupiec Julius Schuler. Oczywiście nie czynił tego za darmo. Agentowi Schulerowi zawdzięczamy zachowanie się do dnia dzisiejszego kilku listów z Teksasu, pisanych przez braci Moczygembów do rodziny w Płużnicy. Schuler zebrał te listy i w chwili, gdy ubiegał się o koncesję agenta, przedłożył je w opolskiej rejencji. Listy te są źródłem wielu ciekawych informacji. Podjęcie próby czytania tych tekstów dzisiaj, w XXI wieku, to nie lada wezwanie...

Oto kilka fragmentów pochodzących z różnych listów:


„Jeżeli by ci się zaś kiedy przypomniało isz masz Prziaciela albo raczei Uika wameryce proszę nie zapomniei o mnie bardzo mię cieszy gdy list od ciebie otrzimam”

(fragment listu F. Gawlika z 1890 roku)

Read more

o. Leopold Moczygemba

 Biografia o. Leopolda Moczygemby

MOCZYGEMBA (Moczygęba) Leopold (1824 - 1891), ksiądz-zakonnik (imiona zakonne Bonawentura Maria), organizator początków chłopskiej emigracji zamorskiej z ziem polskich, działacz Polonii amerykańskiej. Ur. 18 października 1824 roku w Płużnicy na Śląsku Opolskim w rodzinie chłopskiej, syn Leopolda i Ewy z Krawców. Jego ojciec prowadził przejściowo karczmę we wsi Płużnica. o. Leopold Moczygemba kształcił się w Gliwicach, Opolu i Rzymie. W Italii przebywał prawdopodobnie ok. sześciu lat (1843—1848) i tam w Osimo wstąpił 17 XI 1843 do Zakonu Franciszkanów. Święcenia kapłańskie otrzymał 25 VII 1847. Zamierzał powrócić na Górny Śląsk i w czasie audiencji udzielonej mu wówczas przez Piusa IX poinformował papieża o tym, że na Górnym Śląsku żyje ponad milion Polaków. W czasie swoich podróży odwiedzał prawdopodobnie rodzinną Płużnicę, w każdym razie wiele przemawia za tym, że był w rodzinnych stronach (Płużnica, Wiśnicze) przed swoim pierwszym wyjazdem do Ameryki.
Oddelegowany do bawarskiej Prowincji Franciszkanów, przebywał od listopada 1849 do czerwca 1852 w klasztorze w Oggersheim (dziś Ludwigshaven nad Renem) i kontynuował studia w Würzburgu. W związku z ożywionym ruchem emigracyjnym z południowych Niemiec do Ameryki został wysłany przez swoich przełożonych do pracy wśród kolonistów niemieckich w Teksasie, dokąd przybył ok. połowy 1852 r.

Read more

Most Śląsk - Texas

Od kilkunastu lat trwa z różną intensywnością wymiana kulturalna pomiędzy Śląskiem a Texasem, oto kilka przykładów. 

 

 

 

 

Read more

Opuszczamy dom

   Ludzie od początku swoich dziejów podejmowali decyzje o emigracji. Zmuszały ich do tego trudne warunki życia oraz brak perspektyw dla realizacji planów, do urzeczywistnienia których każdy człowiek ma święte prawo. Podobnie było i w XIX wieku na Śląsku. W tym czasie warunki życia na Śląsku były rzeczywiście trudne. Powodzie, nieurodzaj, często głód, zmuszały mieszkańców do podejmowania decyzji najtrudniejszej - opuszczenia własnego domu, własnej Małej Ojczyzny. Zachętą dla wielu okazały się wiadomości nadchodzące z Teksasu.

    Profesor Karol Jonca w opracowaniu „Panna Maria - 150 lat śląskiego osadnictwa w Teksasie”, wydanym przez Muzeum Śląska Opolskiego w 2004 roku, pisał: „Historycy wiązali początki fali emigracyjnej z lat 1853-57 z inicjatywą energicznego, niespełna 30-letniego franciszkanina o. Leopolda Moczygemby, pochodzącego z Płużnicy Wielkiej w powiecie strzeleckim, na Opolszczyźnie. Jemu to, jeszcze w roku 1852, na apel teksańskiego biskupa, przełożeni powierzyli zadania misyjne w Teksasie. Późniejszy proboszcz pierwszej polskiej parafii Panna Maria, ks. Adolf Bakanowski, pisał w swoich wspomnieniach, że o. Leopold «rozglądnąwszy się po Texas postanowił sprowadzić tu swoich rodaków i osiedlić ich».

Read more

 

 

Towarzystwo Przyjaciół Sławięcic

Muzeum Diecezjalne w Opolu

Father Leopold Moczygemba Foudation

 

Maria Pańczyk-Pozdziej

BP Andrzej Czaja

ABP_Alfons_Nossol

Szeryf Texas

Radio Katowice

Dziennik Zachodni

Gość Niedzielny

Radio Opole

NTO

TVM