Działalność naukowa i dydaktyczna

   W 1961 został wykładowcą w Wyższym Seminarium Duchownym w Nysie. Prowadził w nim zajęcia z teologii dogmatycznej, ponadto w latach 1962–1963 pełnił funkcję prefekta. W międzyczasie, od 1961 do 1962 był administratorem parafii Zielina-Kujawy.

   W latach 1968–1997 był pracownikiem naukowo-dydaktycznym Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego. Od 1968 do 1977 zajmował stanowisko adiunkta w Katedrze Teologii Dogmatycznej. W latach 1977–1997 był kierownikiem II Katedry Teologii Dogmatycznej, a w latach 1983–1997 kierownikiem Instytutu Ekumenicznego. W 1982 objął stanowisko profesora nadzwyczajnego, a w 1988 profesora zwyczajnego.
   Od 1977 do 1997 pełnił funkcję kierownika Katedry Sakramentologii na Papieskim Wydziale Teologicznym we Wrocławiu. W 1977 po uzyskaniu paszportu na wyjazd do Republiki Federalnej Niemiec podjął gościnne wykłady na Wydziale Teologicznym Uniwersytetu Jana Gutenberga w Moguncji. W 1981 został wykładowcą w Instytucie Teologiczno-Pastoralnym w Opolu. W 1994 objął funkcję kierownika Katedry Teologii Dogmatycznej Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Opolskiego. Został przyjęty w poczet członków Europejskiej Akademii Nauki i Sztuki.

Biskup

   25 czerwca 1977 został mianowany biskupem diecezjalnym diecezji opolskiej. Diecezją objął kanonicznie 4 sierpnia 1977 r. 17 sierpnia 1977 r. otrzymał święcenia biskupie i odbył ingres do katedry Podwyższenia Krzyża Świętego w Opolu. Konsekracji dokonał kardynał Stefan Wyszyński, prymas Polski, z towarzyszeniem Henryka Gulbinowicza, arcybiskupa metropolity wrocławskiego, i Antoniego Adamiuka, biskupa pomocniczego opolskiego. Jako zawołanie biskupie przyjął słowa „Veritatem facere in caritate” (Czynić prawdę w miłości).
   W czasie swych rządów w diecezji założył w 1977 r. Diecezjalny Instytut Teologiczno-Pastoralny w Opolu, stanowiący filię Wydziału Teologicznego Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego. Po powstaniu w 1994 r. Uniwersytetu Opolskiego i przekształceniu Instytutu w Wydział Teologiczny objął w nim urząd wielkiego kanclerza. W 1997 r. dokonał przeniesienia Wyższego Seminarium Duchownego z Nysy do Opola. Utworzył Muzeum i Archiwum Diecezjalne, a także Diecezjalny Dom Księży Emerytów w Opolu. W 1990 r. reaktywował diecezjalny oddział Caritas. Ustanowił radę kapłańską i radę duszpasterską. W latach 2002–2005 przeprowadził I Synod Diecezji Opolskiej. W parafiach zamieszkanych przez mniejszość niemiecką wprowadził liturgię w języku niemieckim. W 1984 r. założył diecezjalne Radio Góra Św. Anny (przemianowane później na Radio Plus Opole). W 1983 r. gościł na Górze Świętej Anny Papieża Jana Pawła II w trakcie jego II podróży apostolskiej do Polski. W 1989 r. odprawił w Krzyżowej Mszę Pojednania między narodami polskim i niemieckim, w trakcie której premier Tadeusz Mazowiecki i kanclerz Helmut Kohl przekazali sobie znak pokoju.
   W 1999 r. Jan Paweł II wyniósł go do godności arcybiskupa ad personam.
   W Episkopacie Polski został członkiem Rady Głównej (a od 1996 r. Rady Stałej), objął funkcje przewodniczącego Rady Naukowej i Rady ds. Ekumenizmu oraz współprzewodniczącego Komisji ds. Dialogu Konferencji Episkopatu Polski i Polskiej Rady Ekumenicznej.
   Został członkiem Papieskiej Rady Popierania Jedności Chrześcijan oraz Międzynarodowych Komisji Mieszanych ds. Dialogu Teologicznego między Kościołem katolickim a prawosławnym oraz między Kościołem katolickim a luterańskim.
   14 sierpnia 2009 r. Papież Benedykt XVI przyjął jego rezygnację z pełnionego urzędu biskupa diecezjalnego opolskiego.
   Konsekrował biskupów pomocniczych opolskich: Jana Wieczorka (1981) i Pawła Stobrawę (2003), a także biskupa diecezjalnego opolskiego Andrzeja Czaję (2009). Był współkonsekratorem w trakcie sakry biskupów pomocniczych opolskich: Jana Bagińskiego (1985), Gerarda Kusza (1985) i Rudolfa Pierskały (2014), biskupa pomocniczego katowickiego Gerarda Bernackiego (1988), biskupa pomocniczego San Antonio Johna Waltera Yanty (1994) oraz biskupa diecezjalnego Sztokholmu Andersa Arboreliusa (1998).

Odznaczenia, tytuły, wyróżnienia

Postanowieniem prezydenta RP Bronisława Komorowskiego został odznaczony Krzyżem Wielkim Orderu Odrodzenia Polski. Wcześniej postanowieniem prezydenta Lecha Kaczyńskiego z 17 października 2008 r. został odznaczony Krzyżem Komandorskim tego orderu.
   W 2009 r. otrzymał Wielki Krzyż Zasługi z Gwiazdą Orderu Zasługi Republiki Federalnej Niemiec.
   W 2009 r. został uhonorowany Złotym Medalem „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”.
   Przyznano mu tytuł honorowego obywatela: miasta i gminy Głogówek (2006), gminy Zdzieszowice (2008), a także województwa opolskiego.
   Otrzymał tytuł doctora honoris causa: Westfalskiego Uniwersytetu w Münsterze (1991), Uniwersytetu Jana Gutenberga w Moguncji (1992), Uniwersytetu Opolskiego (1995), Chrześcijańskiej Akademii Teologicznej w Warszawie (1997), Uniwersytetu Otto Friedricha w Bambergu (1998), Uniwersytetu Palackiego w Ołomuńcu (2000) oraz Papieskiego Wydziału Teologicznego we Wrocławiu (2007). W 2007 został uhonorowany Medalem „Za zasługi dla Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego”.
   Za działalność ekumeniczną oraz zaangażowanie w pojednanie narodów polskiego i niemieckiego został laureatem nagród, m.in.: Nagrody Pokojowej miasta Augsburga (1997), Medalu św. Jerzego (1999), Komandorii Missio Reconciliationis (2003), Nagrody Polsko-Niemieckiej za rok 2005, Śląskiego Szmaragdu (2006), Niemieckiej Nagrody Narodowej (2010), Nagrody im. Klausa Hemmerlego za rok 2010, Ekumenicznej Nagrody Homiletycznej za rok 2011 w kategorii dzieło życia, Orderu Ecce Homo (2011), Medalu Śląskiego przyznawanego przez Ziomkostwo Śląskie (2011).
   Ponadto został uhonorowany m.in.: Nagrodą św. Ulryka (1993), Nagrodą im. Księdza Idziego Radziszewskiego (1994), nagrodą Lux ex Silesia (1996), tytułem Ślązaka Roku (2003), Nagrodą im. Wojciecha Korfantego (2004), wyróżnieniem specjalnym w kategorii osiągnięcia w dziedzinie kultury chrześcijańskiej Nagrody Totus (2012).

Opracowano na podst. notki biograficznej w Wikipedii. Zdjęcie z portalu wiara.pl